آب پنهان در صنعت مد؛
به گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای البرز، متن یادداشت عباسعلی کیخایی؛ مدیر روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای البرز به شرح زیر است:
"شاید در نگاه اول، صنعت مد دنیایی از رنگ‌ها، طرح‌های چشم‌نواز و برندهای پر زرق و برق به نظر برسد. اما پشت این ظاهر فریبنده، حقیقتی پنهان است: عطش سیری‌ناپذیر این صنعت برای منابع طبیعی، به‌ویژه آب. کمتر کسی از خود می‌پرسد که این لباس‌های زیبا، پیش از آنکه زینت‌بخش ویترین‌ها یا کمد ما شوند، چه بهایی برای طبیعت داشته‌اند.
یکی از این هزینه‌های پنهان، مفهومی به نام «آب مجازی» یا همان «آب پنهان» است؛ آبی که دیده نمی‌شود اما هست.
آب پنهان، داستان آبی که در تار و پود لباس‌ها گم شده است
تا حالا فکر کرده‌اید برای تولید همین تی‌شرت ساده‌ای که پوشیده‌اید، چقدر آب مصرف شده است؟ «آب پنهان» دقیقاً همین است: میزان آبی که به‌طور غیرمستقیم در تمام مراحل تولید یک کالا، از مزرعه پنبه گرفته تا کارخانه‌های رنگرزی و تکمیل پارچه، مصرف می‌شود. این آب در محصول نهایی دیده نمی‌شود، اما ردپایش در دل طبیعت باقی می‌ماند.
وقتی اعداد به زبان خطر سخن می‌گویند...
نگاهی به این آمارها کافی است تا عمق ماجرا را دریابیم. طبق گزارش‌های سال ۲۰۲۵ از Sustainability Directory و Earth.Org، صنعت مد یکی از بزرگترین بلعندگان منابع آبی در جهان است. فقط تصور کنید: برای بافتن یک تی‌شرت نخی معمولی، حدود ۲۷۰۰ لیتر آب لازم است! این یعنی به اندازه مصرف آب آشامیدنی یک فرد برای حدود دو سال و نیم.
وقتی صحبت از یک شلوار جین می‌شود، این عدد سر به فلک می‌کشد: بین ۷۵۰۰ تا ۱۰۰۰۰ لیتر آب!
در مجموع، این صنعت سالانه بیش از ۹۳ میلیارد مترمکعب آب مصرف می‌کند؛ یعنی حدود ۴ درصد از کل آبی که ما انسان‌ها از منابع شیرین زمین برداشت می‌کنیم. این اعداد فقط یک هشدار نیستند؛ بلکه فریادی برای تغییرند.
فقط آب نیست که می‌رود؛ زمین هم آسیب می‌بیند
مشکل فقط مصرف بی‌رویه آب نیست. گزارش سال ۲۰۲۲ صندوق جهانی طبیعت (World Wildlife Fund) نشان می‌دهد که مواد شیمیایی استفاده‌شده در رنگرزی و آماده‌سازی پارچه‌ها، اغلب به شکل پساب‌های سمی وارد رودخانه‌ها و دریاها می‌شوند.
این آلودگی، سلامت اکوسیستم‌های آبی و زندگی انسان‌ها را به خطر می‌اندازد و در برخی مناطق، فاجعه‌های بهداشتی و زیست‌محیطی به بار آورده است.
پس چه کار کنیم؟ دست به کار شویم!
برای اینکه این وابستگی مرگبار صنعت مد به آب را کم کنیم و ردپای مخرب آن را کاهش دهیم، همه ما نقش داریم:
• تولیدکنندگان: می‌توانند به سراغ الیاف کم‌آب‌تری مثل کنف، بامبو یا الیاف بازیافتی بروند. نوآوری در رنگرزی بدون آب یا با مصرف کم هم یک راه حل هوشمندانه است.
• مصرف‌کنندگان: ما می‌توانیم با خرید آگاهانه‌تر، استفاده طولانی‌تر از لباس‌ها و بازیافت آن‌ها، قدم بزرگی برداریم.
• برندها: خوشبختانه برخی برندهای بزرگ مثل گروه LVMH هم متوجه این مسئولیت شده‌اند و برنامه‌هایی برای کاهش مصرف آب دارند. مثلا مجله بیزینس ووگ در سال 2024 نوشته که LVMH قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ مصرف آب خود را تا ۳۰ درصد کاهش دهد.
آب پنهان به ما یادآوری می‌کند که پشت هر تکه لباسی که می‌خریم، داستانی از مصرف منابع زمین نهفته است. در دنیایی که با کمبود آب و تغییرات اقلیمی دست و پنجه نرم می‌کند، صنعت مد هم باید تغییر کند و مسیری پایدارتر را در پیش بگیرد. در این میان، انتخاب‌های کوچک اما آگاهانه ما مصرف‌کنندگان، می‌تواند سرآغاز یک تغییر بزرگ باشد."
